Mâm cơm đã trở thành một mặt trận mới trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Trong những năm gần đây, những gì chúng ta ăn - và cách nó được sản xuất - đã được xem xét kỹ lưỡng hơn khi mọi người liên hệ lựa chọn thực phẩm của mình với các thách thức bền vững toàn cầu. Tâm điểm của cuộc trò chuyện này là sự trỗi dậy của thực đơn thuần chay.
Từng bị coi là một xu hướng ăn kiêng đặc biệt dành cho người ăn chay và ăn thuần chay, ăn thuần chay đã phát triển thành một phong trào chủ đạo. Từ các nhà hàng gắn sao Michelin đến các chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh, ngành công nghiệp thực phẩm đang đón nhận ẩm thực thuần chay như một cách để giảm lượng khí thải carbon, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng thay đổi và tái hình dung các khả năng ẩm thực.
Sự thay đổi này không chỉ là về việc ăn ít thịt hơn - đó là về việc biến đổi cách chúng ta nghĩ về thực phẩm, sự bền vững và tương lai của chúng ta.Tác động môi trường của sản xuất thịt
Sản xuất thịt, đặc biệt là thịt bò và thịt cừu, có một trong những chi phí môi trường cao nhất trong bất kỳ loại thực phẩm nào.
-
Phát thải khí nhà kính: Chăn nuôi chiếm khoảng 14,5% lượng khí thải nhà kính toàn cầu, phần lớn là do khí mê-tan từ bò và quản lý phân bón.
-
Sử dụng đất: Khoảng 77% đất nông nghiệp toàn cầu được sử dụng để chăn nuôi và trồng thức ăn chăn nuôi, tuy nhiên các sản phẩm động vật cung cấp chưa đến 20% lượng calo của thế giới.
-
Tiêu thụ nước: Sản xuất chỉ một pound thịt bò yêu cầu khoảng 1.800 gallon nước - so với khoảng 200 gallon cho một pound đậu lăng.
-
Phá rừng: Các khu vực rộng lớn của Amazon và các khu rừng khác bị chặt phá để chăn nuôi gia súc và trồng cây làm thức ăn, đe dọa đa dạng sinh học và các bể chứa carbon.
Những con số đã làm rõ: giảm sự phụ thuộc vào thịt, đặc biệt là thịt đỏ, là một trong những cách hiệu quả nhất để cắt giảm lượng khí thải môi trường của chúng ta.Lợi ích của thực phẩm từ thực vật
Chuyển đổi sang chế độ ăn dựa trên thực vật mang lại những lợi ích môi trường mạnh mẽ vượt xa việc giảm phát thải.
-
Lượng khí thải carbon thấp hơn: Các nghiên cứu cho thấy những người theo chế độ ăn thuần chay có thể giảm lượng khí thải carbon liên quan đến thực phẩm của họ tới 73%.
-
Bảo vệ đa dạng sinh học: Bằng cách sử dụng ít đất và ít tài nguyên hơn, nông nghiệp dựa trên thực vật giúp bảo tồn môi trường sống và bảo vệ các loài có nguy cơ tuyệt chủng.
-
Bảo tồn nước: Chế độ ăn dựa trên thực vật giảm đáng kể việc sử dụng nước, giúp giải quyết một trong những thách thức bền vững cấp bách nhất của hành tinh.
-
Lợi ích sức khỏe đồng thời: Ngoài tính bền vững, chế độ ăn dựa trên thực vật còn liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim, béo phì và tiểu đường.
Ăn thuần chay không phải là về sự hạn chế - đó là về sự phong phú. Trái cây, rau, ngũ cốc, các loại hạt và đậu tạo ra một bảng màu hương vị vô cùng đa dạng, đồng thời giúp giảm căng thẳng cho hệ sinh thái.Đổi mới ẩm thực
Một trong những động lực lớn nhất của việc chấp nhận thực phẩm từ thực vật là sáng tạo ẩm thực. Các đầu bếp và nhà đổi mới thực phẩm đang chứng minh rằng các bữa ăn thuần chay có thể thú vị, đậm đà hương vị và vô cùng thỏa mãn.Từ món salad đến sự tinh tế
Đã qua rồi cái thời thực đơn thuần chay chỉ có một món salad đơn giản hoặc rau hấp. Thực đơn ngày nay có:
-
Bánh mì kẹp thịt từ thực vật làm từ protein đậu hoặc đậu nành, cạnh tranh với thịt bò về hương vị và kết cấu.
-
Bánh mì kẹp thịt "lợn kéo" từ mít, mang đến hương vị đậm đà, giống thịt với nền trái cây nhiệt đới.
-
Phô mai hạt điều và hạnh nhân, cung cấp các lựa chọn thay thế kem, không sữa.
-
Bít tết nấm và các món chay khác, mang đến kết cấu chắc chắn cho các bữa ăn truyền thống.
Ẩm thực cao cấp gặp gỡ sự bền vững
Các đầu bếp hàng đầu đang nâng tầm ẩm thực thuần chay với sự tinh tế của ẩm thực cao cấp. Cách trình bày sáng tạo, lên men và hương vị fusion đang biến rau thành những trải nghiệm ẩm thực tinh tế. Trong một số nhà hàng, toàn bộ thực đơn thử nghiệm được dành để thể hiện nghệ thuật của thực vật.
Sự đổi mới này đang thúc đẩy sự chấp nhận rộng rãi hơn. Thực khách đang khám phá rằng ăn thuần chay không phải là sự hy sinh - đó là sự khám phá.Một thị trường đang phát triển
Những con số nói lên câu chuyện: thực phẩm từ thực vật không còn là một xu hướng - đó là một thị trường đang bùng nổ.
-
Thị trường thực phẩm từ thực vật toàn cầu được định giá 44 tỷ đô la vào năm 2022 và dự kiến sẽ vượt 160 tỷ đô la vào năm 2030.
-
Các ông lớn thức ăn nhanh như McDonald's, Burger King và KFC đã ra mắt các lựa chọn từ thực vật để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
-
Tại Hoa Kỳ, gần 50% người tiêu dùng báo cáo nỗ lực ăn nhiều bữa ăn từ thực vật hơn, ngay cả khi họ không xác định là người ăn chay hoặc thuần chay.
Các nhà hàng và quán cà phê đang nhanh chóng thích nghi. Nhiều nơi hiện có thực đơn "linh hoạt" bao gồm cả lựa chọn thịt và thực vật, đảm bảo họ thu hút nhiều khách hàng đa dạng trong khi giảm tổng lượng khí thải môi trường của họ.
Sự thay đổi này cũng đang được thúc đẩy bởi Gen Z và Millennials, những người ưu tiên tính bền vững trong các quyết định mua sắm của họ. Đối với các doanh nghiệp thực phẩm, việc cung cấp các lựa chọn từ thực vật không chỉ là về đạo đức - đó là về việc duy trì khả năng cạnh tranh.Tạo sự khác biệt tại nhà
Sự trỗi dậy của thực đơn thuần chay không chỉ giới hạn ở các nhà hàng. Mỗi chúng ta đều có thể đóng một vai trò trong ăn uống bền vững tại nhà.Những cách đơn giản để bắt đầu
-
Thứ Hai không thịt: Cam kết một ngày không thịt mỗi tuần như một điểm khởi đầu dễ quản lý.
-
Thử nghiệm với công thức nấu ăn: Thử các món ăn thuần chay mới - cà ri, món xào hoặc mì ống với nước sốt đậu lăng.
-
Thay thế nguyên liệu: Thay thế thịt bò xay bằng đậu lăng, hoặc sữa bò bằng sữa yến mạch hoặc sữa hạnh nhân.
-
Hỗ trợ các thương hiệu bền vững: Chọn các nhà hàng và công ty thực phẩm ưu tiên tìm nguồn cung ứng thân thiện với môi trường và đổi mới dựa trên thực vật.
Ngay cả những thay đổi nhỏ, khi được nhân lên trên hàng triệu hộ gia đình, có thể có tác động toàn cầu sâu sắc.Kết luận
Sự trỗi dậy của thực đơn thuần chay không chỉ là một mốt nhất thời - đó là một sự thay đổi cơ bản trong cách chúng ta ăn, nấu nướng và suy nghĩ về tác động của thực phẩm đối với hành tinh. Với việc sản xuất thịt thúc đẩy nạn phá rừng, lãng phí nước và phát thải khí nhà kính, ăn thuần chay mang đến một giải pháp thiết thực, ngon miệng và có thể mở rộng.
Từ các đầu bếp tái tạo rau củ với nghệ thuật, đến các chuỗi thức ăn nhanh tung ra bánh mì kẹp thịt từ thực vật, phong trào này có ở khắp mọi nơi. Người tiêu dùng đã sẵn sàng cho nó, các doanh nghiệp đang đón nhận nó, và hành tinh đang rất cần nó.
Tại nhà, việc chuyển đổi rất đơn giản: bắt đầu nhỏ, luôn tò mò và đưa ra những lựa chọn phù hợp với giá trị của bạn. Hỗ trợ các nhà hàng và thương hiệu ưu tiên các lựa chọn từ thực vật và bền vững sẽ thúc đẩy sự thay đổi toàn cầu này.
Bởi vì tương lai của thực phẩm không chỉ là về những gì trên đĩa của bạn - đó là về thế giới mà chúng ta muốn để lại. Và vào năm 2025, một điều rõ ràng: sự trỗi dậy của thực đơn thuần chay là ở lại.
-
-
Support Sustainable Brands: Choose restaurants and food companies that prioritize eco-friendly sourcing and plant-based innovation.
Even small changes, when multiplied across millions of households, can have a profound global impact.
Conclusion
The rise of plant-based menus is more than a passing fad—it’s a fundamental shift in how we eat, cook, and think about food’s impact on the planet. With meat production driving deforestation, water waste, and greenhouse gas emissions, plant-based eating offers a practical, delicious, and scalable solution.
From chefs reimagining vegetables with artistry, to fast-food chains rolling out plant-based burgers, the movement is everywhere. Consumers are ready for it, businesses are embracing it, and the planet desperately needs it.
At home, the transition is simple: start small, stay curious, and make choices that align with your values. Supporting restaurants and brands that prioritize plant-based and sustainable options accelerates this global shift.
Because the future of food isn’t just about what’s on your plate—it’s about the kind of world we want to leave behind. And in 2025, one thing is clear: the rise of plant-based menus is here to stay.
